Ramadan i globalizacija

U toku je “sveti mjesec  Ramadana” – deveti po islamskom kalendaru, u kome se stotine miliona muslimanskih vjernika sirom svijeta  “od zore do mraka”,  uzdrzavaju od uzimanja hrane i pica ali isto tako  seksa, psovki, svadja. Ali nije sve u odricanju, i ovdje kao i u drugim religijama mijesaju se vjersko i profane.Globalizacija nije zaobisla niti ovaj znacajni  praznik u zivotu Muslimana. To smo mogli da lakse uocimo podsjecajuci se na Ramadan kakav pamtimo kada smo svojevremeno zivljeli u jednoj muslimanskoj zemalji i sada u multikulturnoj Australiji sa brojnim Muslimanskim  zajednicama.

U mnogim muslimanskim zemljama sve do sedamdesetih godina striktno pridrzavanje  Ramadana bilo je vise na dobrovoljnoj osnovi. Novo vrijeme nastupilo je nakon “Petrolejske krize” 1973, petro dolalari poceli su da pune kase konzervativnih “pustinjskih” kraljeva i prinčeva. Kada su to svoje bogastvo poceli pretakati  u velike infrastrukturne projekte, hiljade radnika iz okolnih muslimanskih zemalja pojurile su u Saudi Arabiju, Emirate, Kuvajt gdje su dosli pod uticaj konzervativnih klerika. Povratkom kuci po zabitim krajevima Pakistana, Jemena ili Aganistana donijeli su i praktikovanje islama koje su naucili kao “gastarbeiteri” odnos prema zenama, obrazovanju. Petro dolarima pocela je izgradja dzamija vjerskih skola koje su sirile njihovo shvatanje Islama. Tako da se danas  u Australskom susjedstvu - Indonezanskoj provinciji Aceh, kaznjavaju bičevanjem oni koji se ne pridrzavaju ramadanskog posta. Odluku o kaznjavanju onih koji ne poste doneo je prosle godine i Egipatski minister unutrasnjih poslova.

Drugi val “gatarbeitera” iz muslimanskih zemalja umjesto  Bliskog Istoka odabrao je zapadne zemlje. Racuna se da na zapadu danas zivi  oko 45 miliona Mslimana. Pocetkom sedamdesetih godina u Njemackoj je bilo preko million Turaka, danas muslimanska zajednica broji oko 4 miliona! Ipak Francuska ima najbrojniju muslimansku zajednicu u Evropi oko sest miliona. Pema popisu od 2006, u Australiji ih ima preko 340 000  od kojih su najbrojnije zajednice iz Libana i Turske. Pridrzavanje Ramadanskog posta u novim uslovima zivota  za Muslimanske radnike  nije bilo jednostavno posebno na radno mjesto. Klerici su ubrzo izasli sa “ediktom” da Muslimani koji zive iznad 64 paralele mogu pocinjati i zavrsavati Ramadanski post  po vremenskoj zoni Meke.

Ramadan je vrijeme za mir i pomirenje, oprastanje, dobrocinstvo ali religioznost nije isto sto i pacifizam. Upravo u  vrijeme Ramadana pocinjao je veliki broj ratova. U stvari prvi muslimanski rat protiv nevjernika vodio je profet Muhamed 624 godine u vrijeme Ramadana. Ili u nase vrijeme poznati rat “Yom Kippur” zapoceli su Egipat Jordan i Sirija  napadom na Izrael u vrijeme Ramadana. Danas u Iraku i Avganistanu najvise teroristickih napada izvodi se upravo tokom Ramadana.

Ramadan  često ide  sa politikom, pogotvo u zemljama “revolucionarnog” islama kao sto je Iran. I Sadam je  pokusavajuci sebi dati legitimitet kao islamista iako je BAAS bio laicka partija,  naredjivao je prekid vatre tokom Ramadana u jeku najzescih sukoba rata sa Iranom. Mnogi se sjecaju kada je 2008 u vrijeme Ramadana   Americki drzani sekretar Condoleezza Rice  posjetila Libiju i Muammar al-Qaddafi  odbio da se rukuje pozivajuci da  Muslimanima vjera zabranjuje kontakt sa zenskim polom!

Ali Ramadan ide sa politikom i u EU zemljama. Da bi doprinijla integraciji  muslimana u Njemacko drustvo jedna  TV stanica uvela je program tokom Ramadana  obiljazavauci ovaj vjerski praznik isto kao sto svake godine obiljezava hriscanske praznike. U Crnoj Gori Muslimanska zajednica je zasluzna da je zemlja danas povratila nezvisnost.Nijesmo primjetili da je neki od listova koji je na internetu posvetio maker jedan tekst Ramadanu ali to nije propusteno u diaspori gde je razvijeno zajednistvo.

Ramadan je danas  “big business” postavljen globalno. Ne zaostaje mnogo iza biznisa koji prati Božićne praznike kod hrišćana. Program njemacke TV takodje je znacajan komercijalni potez. Ali tek treba vidijeti kako u tom periodu izgledaju pazari u Marakešu ili Teheranu ili Konakriju.To je vrijeme najveceg prometa u godini. Procitali smo podatak da se u Riyadh proda najvise luksuznih automobile i druge luksuzne robe a u Egiptu promet prehrandbenih proizvoda duplira. U Australiji se export ovaca  povecava  za oko 80%, ne racunajuci maloprodaju po “halal” prodavnicama velikih gradova. Ramadanu su se prilagodili i veliki “Fast food” lanci nudeci tokom citave noci specijalno priredjena jela. Ipak najveci bizns pravi Saudi Arabija, poslije nafte Ramadan donosi navise prihoda.

Miodrag Ilickovic

 http://airliebeaches.com/